گل گاوزبان و خواص درمانی آن

نام علمی: Borago officinalis

نام انگليس: Borage

نام فرانسوی: Bourrache

نام عربي: لسان الثور

خانواده: خانواده گل گاو زبان

محل رویش: در جاهای که خاک آن نرم و یا خاکستر و یا شنزار است میروید در تمام نقاط آذربایجان و سایر جاهای ایران خصوصاً در رشته کوههای البرز و

کوه های کیلان می روید.

مشخصات ظاهری:

گل گاوزبان گیاهی یک ساله است با ساقه های علفی که ارتفاع آن از ۲۵ تا ۵۰ سانتیمتر میرسد

رنگ ساقه آن سبز رنگ پریده است و دارای کرک های خیلی سخت است. برگ های آن کرک دار و سفت و پهن است و هر چه به طرف پایین بیاید بزرگتر می شود. گل های آن به رنگ آبی آسمانی است که متعدد و به شکل خوشه ای در سر ساقه ها نموار می شود. ریشه این گیاه عمودی و بزرگ و سفید رنگ است در تمام تابستان این گیاه گل می دهد ولی برگ های آن را باید در ۲۴ تیرماه تا ۱۰ مرداد چید و خشک کرد و در چیدن برگ های آن باید برگ های را انتخاب کرد که دارای غنچه باشد، زیرا این برگ ها پس از خشک شدن خواص زیادتری را در خود حفظ می کند. برگها گل و ساقه گل گاوزبان در طب به مصرف بیماری های مختلف می رسد. گل گاوزبان را باید در وسط تابستان چید و با دقت آن را خشک کرد و پس از خشک شدن در جعبه های آهنی سفید در بسته حفظ کرد. اگر ۲۰ تا ۴۰ گرک گل گاوزبان را در یک لیتر آب دم کنند نوشیدن آن در برونشیت و سینه پهلو داروی مؤثری خواهد بود. برگ های گل گاوزبان که تازه است اگر له کنند و با شیر بپزند برای روی آبسه و تسکین درد اعضای خارجی بدن و سوختگی مفید است.

خواص درمانی: مقوی اعصاب و اعضای رئیسه است و مؤثر بر قلب. ضد سودا و صفرا، ضد خشونت سینه سردرد و ناراحتیهای عصبی، نیکوکننده رخسار و خارج کننده سنگ ادراری می باشد. گل گاوزبان بهترین بالابرنده حرارت غریزی است و آن را در بیشترین بیماری های عصبی به کار می برند، و چون پتاسیم زیاد دارد مؤثر در کار قلب است و بیشتر با سنبل الطیب به کار می رود. به طور کلی می توان گفت گاوزبان نشاط آور، مقوی عمومی، ضد درد، ضد خشونت سینه، موثر بر تب های دانه دار مثل: سرخک و مخملک و آبله مرغان است و مؤثر بر کار کلیه ها بوده ضد یرقان و مفید برای درمان جوش های دهان است.

گل گاوزبان ایرانی

خانواده: گاوزبان

اندام دارویی: جام های گل گیاه

مزاج: گرم و تر

خواص درمانی: معرق و کاهش دمای بدن در هنگام تب، افزایش دهنده ادرار، کاهش دهنده فشارخون، آرام بخش و نشاط آور، درمان تب و علائم سرماخوردگی، تقویت برونش ها و قطع کننده سرفه، کمک در درمان (ذات الریه)

مقدار مصرف و روش تهیه: روزانه حداکثر ۳ انگشت (۴) گرم از گلهای گیاه را به مدت ۲۰ دقیقه در یک قوری چینی دم کرده در سه نوبت منقسم در روز میل کنید.

عوارض جانبی: عارضه خاصی ذکر نشده است. مصرف در بارداری و شیردهی: توصیه نمی شود.

موارد منع مصرف: دوران بارداری و شیردهی

گل گاوزبان اروپایی

خانواده: گاوزبان

اندام دارویی: جام های گل گیاه

مزاج: گرم و تر

خواص درمانی: کاهش دهنده اسپاسم قلب و مجاری تنفسی، کاهش دهنده اسپاسم مجاری گوارشی، کمک به درمان اسهال گوارشی آسم و افزایش فشار خون کمک به درمان علائم دوران یائسگی (بخصوص گرگرفتگی)، کمک به درمان اسهال های آمیبی

مقدار مصرف و روش تهیه: روزانه حداکثر ۳ انگشت (۴) گرم از گلهای گیاه را به مدت ۲۰ دقیقه در یک قوری چینی دم کرده و در سه نوبت منقسم در روز بخورید

عوارض جانبی: احتمال ایجاد سمیت کبدی در مصرف طولانی مدت

موارد منع مصرف: دوران بارداری و شیردهی

منبع:

کتاب گیاهان دارویی نوشته علی توکلی

کتاب 100 گیاهان معجزه آسا نوشته دکتر سید عباس زجاجی / دکتر مهنا میرشجاعیان

کتاب دمنوشان گیاهی و کاربردهای آن گردآورنده معصومه درویشی