مرزنجوش «مرزنگوش» و خواص درمانی آن

نام علمی:

Origanum majorana L.، نام فرانسه Marjolaine و نام انگلیسی آن Sweet marjoram می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، مرزنجوش، مرزنگوش، ریحان داوود و سرمق نام برده شده است.

تیره گیاه: نعناع Labiatae

نوع گیاه: بوته

محل رویش محل رویش این گیاه را در ایران ذکر نموده اند ولی در کتب گیاهی وجود آن بدون ذکر مشخصات محل رویش در ایران وارد گردیده است. دامنه های کوههای البرز ،اطراف تهران کوه های ایران مخصوصاً دامنه کوه قره آغاج می روید.

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.

بخش مورد استفاده:

برگ و سرشاخه‌های گیاه

مشخصات ظاهری:

گیاهی علفی که در شرایط متفاوت محیط زندگی به صورت مختلف در می آید. مانند آن که در نواحی گرم به صورت گیاهی پایا و در منطقه مدیترانه به شکل گیاه یک ساله در می آید. برگ های متقابل بیضوی بدون دندانه و گلهای کوچک به رنگ سفید یا قرمز پوشیده از ۴ ردیف براکته مایل به سفید دارد. وجود براکته ها باعث می شود که گلها از نظر کلی ظاهر کروی پیدا کنند.  مرزنگوش در تمام امراض مجاری تنفسی مصرف می شود. و هم سوءهاضمه و هم معده را تقویت کرده عمل هضم را آسان می کند. کسانی که به دل درد یا سوء هضم مبتلا هستند باید جوشانده مرزنگوش را استفاده کنند.

خواص درمانی: محلل و خود نیز زود حل و جذب می شود، پاک کننده و جذب کننده اخلاط بیماری زا است. مدربول، حیض و سنگ کلیه است. مفرح و گرم کننده بدن است. خشک کننده رطوبات معده و احشاء، ضد دردهای شکمی و ضد دردهای قولنجی است. ضد درد جلو قلبی، ضد سینه درد و مفید بر رعشه و لرزش اندام ها می باشد. این دارو ضد تنگی نفس بوده و بهترین داروی درد شقیقه و سردرد به خصوص سر دردهای میگرنی است. مالیدن مرزنجوش با حنا در حمام به سر برای سردردهای کهنه بسیار نافع است. این دارو برای بدبویی عرق به صورت شستشوی محل بیماری به کار می رود. در بینی کشیدن گرد کوبیده آن برای دردسر مفید است. برطرف کننده سرماخوردگی و رفع کننده گلودرد های چرکی، تسکین دهنده درد بیضه و ضد اسپاسم، ضد اسهال خونی و تحلیل برنده ورم روده، برطرف کننده انسداد های کبدی و ضد عفونی کننده، ضد تشنج و خواب آور، برطرف کننده بیماری های تنفسی و عطسه آور می باشد

مقدار مصرف و روش تهیه: سه نوبت در روز در هر نوبت ۱ قاشق سوپ خوری از برگ گیاه را به مدت ۲۰ دقیقه در یک قوری چینی دم کرده بعد از غذا میل کنید. در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.

تذکر:

زیاده‌روی در مصرف مرزنجوش سبب ایجاد ناراحتی‌های قلبی و ضعف نیروی جنسی شده و برای مثانه و کلیه‌ها نیز مضر است.

عوارض جانبی مورد خاصی ذکر نشده است.

مصرف در بارداری و شیردهی: با احتیاط مصرف شود.

موارد منع مصرف مورد خاصی ذکر نشده است.

منبع:

کتاب گیاهان دارویی نوشته علی توکلی

کتاب 100 گیاهان معجزه آسا نوشته دکتر سید عباس زجاجی / دکتر مهنا میرشجاعیان

طبّ الصمصام – آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)